|
KONU:Yeni Türk Ticaret Kanunun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Yayımlandı.
|
30 Haziran 2012 tarihli ve 28339 sayılı Resmi Gazete’de 6335 Sayılı Türk Ticaret Kanunu ile Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yayımlandı.
Bu Kanunla, birçok maddesi 01 Temmuz 2012 de yürürlüğe girmiş bulunan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile 6103 sayılı Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunun ticari hayatta meydana getirebileceği muhtemel sorunların önüne geçmek amacıyla, anılan kanunlarda önemli değişiklikler yapılmıştır.
1) GENEL AÇIKLAMA
6102 Sayılı TTK'nın yürürlüğü ertelenmemiştir.
6102 sayılı TTK, 6103 sayılı Uygulama Kanunu ve 6335 sayılı Değişiklik Kanunu 01 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girecektir. Ana sözleşme tadilleri için öngörülen süre 1 Temmuz 2013 olarak revize edilmiştir.
İkincil mevzuatın yapısı değiştirildi.
6102 Sayılı TTK'nın uygulamasını sağlamak adına, ikincil düzenlemelerin hazırlanması sürecinde düzenlemelerin çoğunun Tüzük olarak çıkarılması gündemdeydi. Ancak ikincil düzenlemelerin uygulanması aşamasında ortaya çıkabilecek sorunların kısa bir süre içerisinde çözülebilmesi ve sisteme işlerlik kazandırabilmek için düzenlemelerin yönetmelik olarak çıkarılmasına karar verilmiştir.
Kabul edilen metin ile birlikte 6102 Sayılı TTK'nın tamamına yayılmış "Tüzük" ifadesinin "yönetmelik" olarak değiştirilmiştir
6335 Sayılı Türk Ticaret Kanunu İle Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü Ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun İle Yeni TTK‘da Yaptığı Değişikliklerden Bir Kısmının Karşılaştırmalı Tablosu.
|
Konu
|
6102 Sayılı TTK ve 6103 Sayılı Uygulama Kanunu
|
6335 Sayılı Kanun ile kabul edilen metin
|
|
Ticaret sicilinde ilan zorunluluğu
|
Finansal tablo ve bağımsız denetçi görüş yazılarının ticaret sicilinde ilan edilmesi zorunludur.
|
Finansal tablo ve bağımsız denetçi görüş yazılarının ticaret sicilinde ilan zorunluluğu kaldırılmıştır.
|
|
Defter tutma yükümlülüğü
|
Ticari defterler Türkiye Muhasebe Standartlarına göre tutulur.
|
VUK hükümlerinin defter tutma ve kayıt zamanı ile ilgili düzenlemeleri uygulamasının zorunlu olduğu vurgulanmıştır. Türkiye Muhasebe Standartları'na göre defter tutma zorunluluğu konusundaki düzenlemeler metinden çıkarılmıştır.
|
|
Ticari defterlerde kapanış onayı
|
Kapanış onayı tüm ticari defterlere yönelik olarak uygulanır.
|
Sadece yevmiye defteri ve yönetim kurulu karar defteri için kapanış onayı yaptırılması zorunluluğu getirilmiştir.
|
|
Kapanış onayının süresi
|
Kapanış onayının süresi izleyen faaliyet döneminin 6. Ayının sonuna kadar yapılır.
|
Kapanış onayının süresi izleyen faaliyet döneminin 3. ayının sonuna kadar yapılır.
|
|
Pay sahiplerinin şirkete borçlanma yasağı
|
İştirak taahhüdünden doğan borç hariç, pay sahipleri şirkete borçlanamaz.
|
Pay sahipleri sermaye taahhüdünden doğan vadesi gelmiş borçlarını ifa etmedikçe ve şirketin serbest yedek akçelerle birlikte karı geçmiş yıl zararlarını karşılayacak düzeyde olmadıkça şirkete borçlanamazlar.
Yasalaşan metinde TTK'nin söz konusu 358. maddesine aykırı şekilde pay sahiplerine borç verenlerin adli para cezası ile cezalandırılacağı belirtilmiştir.
|
|
Yönetim kurulu üyelerinin nitelikleri
|
Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin;
- En az ¼'ünün yüksek öğrenim görmüş olması
- En az birinin T.C vatandaşı olma ve Türkiye'de ikamet etmesi zorunluluk arz eder.
|
Yönetim kurulu üyelerinde aranan bu özellikler yürürlüğe girmeden kaldırılmıştır.
|
|
Yönetim kurulu üyelerinin şirkete borçlanma yasağı
|
Yönetim kurulu üyeleri şirkete borçlanamazlar.
|
Yönetim kurulu üyelerinin şirkete borçlanması yasağından geri adım atılmış ve ancak pay sahibi olmayan yönetim kurulu üyelerin ile yönetim kurulu üyelerinin pay sahibi olmayan 6102 Sayılı Ticaret Kanunu'nun 393. maddesinde sayılan yakınlarının şirkete nakden borçlanamayacağı ve bu kişilere şirketler tarafından garanti, kefalet ve teminat verilemeyeceği ve sorumluluk yüklenemeyeceği hususu hüküm altına alınmıştır. Bu konuya ilişkin adli para cezaları devam etmektedir.
|
|
Limited şirket müdürleri
|
Limited şirketlerde tam temsile yetkili en az bir müdürün Türkiye'de ikamet etmesi zorunludur.
|
Limited şirketlerde tam temsile yetkili en az bir müdürün Türkiye'de ikamet etmesi zorunluluğu kaldırılmıştır.
|
|
Bağımsız denetçi rotasyonu
|
Bağımsız denetim kuruluşunun rotasyonuna ilişkin ortak denetçi rotasyonu öngörülmüştür.
|
On yıl içinde toplam yedi yıl denetçi olarak atanan bağımsız denetim kuruluşu ya da bağımsız denetçi üç yıl geçmedikçe denetçi olarak yeniden seçilemez ancak Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu bu süreleri kısıtlamaya yetkilidir.
Evvelce ilgili mevzuatları uyarınca seçilmiş bağımsız denetim kuruluşlarının denetimde geçen süreleri bu sürelerin hesaplanmasında dikkate alınır.
|
|
Bağımsız denetim faaliyetini gerçekleştirebilecek olanlar
|
Denetçi, ancak ortakları, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir unvanını taşıyan bir bağımsız denetleme kuruluşu olabilir. Orta ve küçük ölçekli anonim şirketler, bir veya birden fazla yeminli mali müşaviri veya serbest muhasebeci mali müşaviri denetçi olarak seçebilirler.
|
Denetçi, bağımsız denetim yapmak üzere kanun ile yetkilendirilmiş yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir unvanını taşıyan ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilen kişiler ve/veya ortakları bu kişilerden oluşan sermaye şirketi olabilir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle, 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre yeminli mali müşavirlik hakkını kazanmış olan meslek mensupları ile mülga 3143 sayılı Sanayi ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre ticaret şirketleri nezdinde denetim yetkisine en az on yıldır sahip olanlar, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca öngörülen eğitimi tamamlamış olmaları halinde sınav veya başkaca bir şart aranmaksızın bağımsız denetçi olarak yetkilendirilir.
|
|
Bağımsız denetim yükümlülüğü
|
Tüm sermaye şirketlerine bağımsız denetim yükümlülüğü getirmektedir.
|
Bağımsız denetime tabi olacak şirketler Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecektir.
|
|
Bağımsız denetçinin olumsuz görüş yazısı hazırlaması
|
Olumsuz görüş yazılan veya görüş verilmesinden kaçınılan durumlarda genel kurul, söz konusu finansal tablolara dayanarak, özellikle açıklanan kar veya zarar ile doğrudan veya dolaylı bir şekilde ilgili olan bir karar alamaz.
|
Olumsuz görüş yazılan veya görüş verilmesinden kaçınılan durumlarda dahi genel kurul kar veya zarar ile doğrudan veya dolaylı bir şekilde ilgili olan bir karar alabilecektir.
|
|
İşlem denetçisi
|
Sermaye artırımı, birleşme, bölünme, tür değiştirme gibi kararlarda işlem denetçisi raporu hazırlanır.
|
İşlem denetim kurumu yasalaşan metinle kaldırılmıştır. İlgili işlemlerde mahkeme kanalıyla bilirkişi raporu alınması gerekecektir.
|
|
İnternet sitesi kurulması
|
İnternet sitesi kurulması tüm sermaye şirketleri için zorunluluk arz eder.
|
Denetime tabi sermaye şirketleri için internet sitesi zorunluluğu getirilmektedir. Küçük ölçekli şirketler için bu zorunluluk kalkmıştır.
|
|
İnternet sitesinde yayımlanması gereken zorunlu içerik
|
1524. madde de gösterilen zorunlu içeriğin internet sitesinde yayımlanması mecburidir.
|
İnternet sitesinde yayınlanacak bilgilere de sınırlandırma getirilmiştir. Yapılan değişiklikle, şirketlerin her türlü finansal tabloları ve bunlara ilişkin raporları artık internet sitesinde yayınlanmayacaktır.
|
2) DEĞİŞİKLİKLER AİT DETAY AÇIKLAMA
2.1) Her türlü kağıt ve belgede" bulunan kayıtlar ifadesi "ticari mektup ve ticari defterler" olarak değiştirildi. Şirket Yöneticilerine Yönelik Bilgilerin Her Türlü Belgede Yer Alması Zorunluluğu kaldırılmıştır.
6102 Sayılı TTK'nın 39. maddesinde yer alan ve tacirin işletmesi ile ilgili kullandığı her türlü kağıt ve belgede tacirin sicil numarası, ticaret unvanı, işletmesinin merkezi, yönetim kurulu başkan ve üyelerinin, müdür ve yöneticilerinin ad ve soyadları, internet sitesinin adresi ve numarasının olması gibi bir takım bilgilerin yer alması zorunlu kılınmıştı. Ancak bu bilgilerin her türlü kağıt ve belgede örneğin küçük bir yazar kasa fişinde bile kullanılmasını düşünmek kamuoyu tarafından eleştirilmiş ve bu doğrultuda "her türlü kağıt ve belge" ifadesiyerine hükmün uygulamasını daha da sınırlandıracak şekilde bu kayıtların "ticari mektup ve ticari defterlerde" yer alması gerektiği vurgulanmıştır.
Bu sayede ilgili düzenleme 2009/101/EC sayılı Avrupa Birliği Direktifine uygun olarak netleştirilmiş ve sınıflandırılmıştır. Gösterilmesi gereken bilgiler;
- Ticaret unvanı,
- İşletmenin merkezi,
- Ticaret sicili numarası
- Eğer tacir internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise internet sitesi adresi
olarak belirlenmiştir. İlgili düzenlemenin 1 Ocak 2014 tarihinde yürürlüğe girmesi kararlaştırılmıştır.
Böylece 6335 Sayılı Kanun’un 6 ncı maddesi ile 6102 sayılı Kanun’un ticaret unvanı kullanma zorunluluğuna ilişkin 39 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yapılan değişiklikle "her türlü kâğıt ve belge" kavramı netleştirilmiş ve bu belgeler tacirin ticari işletmesiyle olarak düzenlediği, ticari mektuplar ve muhasebe kayıtlarının dayanağını oluşturan belgeler olarak belirlenmiştir. Bu belgelerde gösterilecek bilgiler de sınırlandırılmış ve gösterilmesi bilgiler belirtilmiştir.
Buna göre:
- Tescil edilen ticaret unvanı, ticari işletmenin görülebilecek bir yerine okunaklı bir şekilde yazılacaktır.
- Tacirin işletmesiyle ilgili olarak düzenlediği ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerde tacirin sicil numarası, ticaret unvanı, işletmesinin merkezi ile tacir internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise tescil edilen internet sitesinin adresi de gösterilecektir.
- Tüm bu bilgiler şirketin internet sitesinde de yayımlanacaktır. Bu sitede ayrıca, anonim şirketlerde yönetim kurulu başkan ve üyelerinin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı, limited şirketlerde müdürlerin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde yöneticilerin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı yayımlanacaktır.
2.2) Defter tutma yükümlülüğü ve Ticari defterlerin açılış ve kapanış onayına tabi olma zorunluluğu konusunda değişikler getirildi.
6335 Sayılı Kanun’un 8 inci maddesi ile 6102 sayılı Kanun’un Defter tutma yükümlülüğü başlıklı 64 üncü maddesinin birinci, üçüncü ve beşinci fıkralarında yapılan değişikle;
- Fiziki ortamda tutulan yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri ile pay defteri, yönetim kurulu karar defteri, genel kurul toplantı ve müzakere defterlerin açılış onaylarının, kuruluş sırasında ve kullanılmaya başlanmadan önce noter tarafından yapılacağı,
- Bu defterlerden sadece yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayına tabi olacağı, pay defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defterinin yeterli yapraklarının bulunması halinde bu defterlerin izleyen faaliyet döneminde veya dönemlerinde de tekrar açılış onayı yaptırılmaksızın kullanılabileceği,
- Defterlerin elektronik ortamda tutulması halinde noterce yapılması gereken açılış ve kapanış onaylarının bu defterler için aranmayacağı,
- Fiziki ortamda veya elektronik ortamda tutulacak ticari defterlerin nasıl tutulacağı ile diğer hususların Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığınca müştereken çıkarılacak tebliğle belirleneceği,
- Gerçek ve tüzel kişilerin Vergi Usul Kanunu’nun defter tutma ve kayıt zamanıyla ilgili hükümlerine uymak zorunda oldukları ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun defter tutma, envanter, mali tabloların düzenlenmesi, aktifleştirme, karşılıklar, hesaplar, değerleme, saklama ve ibraz hükümleri Vergi Usul Kanun ile diğer vergi kanunlarının aynı hususları düzenleyen hükümlerinin uygulanmasına, vergi kanunlarına uygun olarak vergi matrahının tespit edilmesine ve buna yönelik mali tabloların hazırlanmasına engel teşkil etmeyeceği
belirtilmiştir.
Bilindiği gibi 6102 Sayılı TTK ile yevmiye, envanter, defter-i kebir, yönetim kurulu karar defteri, genel kurulu toplantı ve müzakere defteri ve pay defterine, şirketlerin faaliyet yıllarının altıncı ayının sonuna kadar kapanış tasdiki zorunluluğu getiriyordu.
Yapılan değişiklikle sadece yevmiye defteri ve yönetim kurulu karar defterine, izleyen faaliyet döneminin üçüncü ayının sonuna kadar kapanış onayı yaptıracağı yönünde bir değişiklik getirilmiştir.
Bunun yanında 6102 sayılı TTK’ya göre UFRS=TMS kapsamında muhasebe kayıtlarının ve resmi defterin tutulacağı ifade ediliyordu. Yapılan değişiklikle gerçek ve tüzel kişilerin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun defter tutma ve kayıt zamanıyla ilgili hükümlerine uymaya edeceği ve vergi kanunlarına uygun olarak vergi matrahının tespit edilmesine ve buna yönelik mali tabloların hazırlanmasına engel teşkil etmeyeceği hususunda düzenlemeler kabul edilmiştir. TMS=TMS kayıtlarına göre mali tablolara ulaşılacak şekilde düzeltme/fark kayıtları yapılacaktır.
Defter tasdikine ilişkin özet tablo aşağıda dikkatinize sunulmaktadır.
|
Defter
|
Açılış onayı
|
Kapanış onayı
|
|
6102 Sayılı TTK
|
Değiştirilen Metin
|
6102 Sayılı TTK
|
Değiştirilen Metin
|
|
Yevmiye defteri
|
Tabi
|
Tabi
|
Tabi
|
Tabi
|
|
Envanter defteri
|
Tabi
|
Tabi
|
Tabi
|
Tabi değil
|
|
Kebir defteri
|
Tabi
|
Ta
|
»
